"کاشف "کنکور خانوادگی برای کشف استعداد کارآفرینی/مجری طرح:باید از دوران کودکی کارآفرینی را آموزش داد

مریم صدرالادبایی-زهرا تالانی:طرح ملی کاشف یعنی کشف، ارزیابی و آماده سازی شایستگی های فردی در حوزه کسب و کار و کارآفرینی و هدایت هدفمند آموزش نسل جوان است.طرح کاشف به دنبال ایجاد مدل بومی برای ارزیابی ویژگی ها و شایستگی های فردی و افزایش مهارت های کسب و کار در دانش آموزان است.در همین زمینه با رضا زعفریان مجری طرح ملی کآشف گفت و گویی را انجام داده ایم که می خوانید:

شما برای والین بار قرار است آزمونی را در کشور برگزار کنید که به کارآفرینی و آموزش افراد مربوط است.چطور شد که شما به فکر راه اندازی این آزمون و تربیت کودکان افتادید؟
هر کسی دغدغه آینده خود را دارد و پدر و مادر در مورد فرزندانشان بیشتر این نگرانی را دارند.این دغدغه سبب می شود تا افراد وارد آموزش و پرورش رسمی شوند،این آموزش در سطوح مختلف است وبرای ورود به دانشگاه هم در کشور ما یک آزمونی برگزار می شود که همه دغدغه آن را از ورود به دبیرستان دارند.اما تنها راه موفقیت دانشگاه نیست و تمام کسانی که به دانشگاه می روند هم موفق نمی شوند ،بنابراین دانشگاه لازم است اما کافی نیست.ما ویژگی هایی که سبب موفقیت افراد در کارآفرینی  می شود را پیدا کردیم و تبدیل به یک آزمونی کردیم که در آن فرد به یک خودشناسی می رسد. این آزمون برای اولین بار در کشور در 5 دی ماه با کمک سازمان سنجش در سرار کشور برگزار می شود و در حال حاضر ثبت نام آن آغاز شده است البته  هدف این آرمون رقابت فرد با دیگران نیست و هدف شناخت از خود است که چقدر ظرفیت کارآفرینی در افراد وجود دارد.

بنابراین طرح ملی کاشف در نظر دارد استعدادها و پتانسیل های موجود در حوزه کسب و کار و کارآفرینی جامعه امروز ایران را شناسایی کند؟
در سیستم آموزشی کشور ما، برنامه های آموزشی برای همگان یکسان است که در نتیجه عدم توجه به تفاو ت های فردی دانش آموزان باعث عدم رشد خلاقیت، نوآوری و در نتیجه رفتارهای کارآفرینانه در افراد می شود. برای همین طرح ملی کآشف در نظر دارد استعدادها و پتانسیل های موجود در حوزه کسب و کار و کارآفرینی جامعه امروز ایران را شناسایی کرده و و از طریق آموزش، تقویت مهارت ها، قابلیت ها و ویژگی های کارآفرینانه ایشان بتواند افرادی خلاق، نوآور، ریسک پذیر، متعهد و فرصت آفرین پرورش دهد.ما با هدف شناسایی، ارزیابی،هدایت و توسعه شایستگی های کسب و کار و کارآفرینی نسل جوان فعالیت خود را از آذر 1390 آغاز کردیم تا با هدفمندکردن تحصیلات نسل جوان کشور از بدو شروع و با تربیت نیروی کار خلاق و کارآفرین و
سرمایه انسانی و اجتماعی، شاهد ایجاد اشتغالی مبتنی بر دانش، پایدار و مولد بوده و از اتلاف منابع و سرمایه در کشور جلوگیری شود.طرح ملی کاشف به دانش آموزان و خانواد ه های ایشان کمک می کند تا ارزیابی دقیقی از توانمندیها و شایستگی های فردی دانش آموزان در حوزه کسب و کار داشته باشند.

بنابراین شما معتقدید که کارآفرینی را باید آموزش داد؟
در این دو سال برای اجرای این طرح، زندگی 50 کار آفرین برتر بررسی شد و برای اولین بار یک مدل پژوهشی برای کار آفرینان ایرانی تهیه کرده ایم که به عنوان مدل کاری برای کار آفرینان آینده باشند.سپس بر مبنای این مدل آزمونی توسط سازمان سنجش در سطح ملی برگزار خواهد شد و بر حسب مکانیسم های طراحی آزمونی با حضور والدین و کودک صورت می گیرد.ما باید از دوران کودکی کارآفرینی را آموزش دهیم که سبک جدیدی است.سوالات ما پاسخ نادرست و منفی ندارد.منبع کتاب هم نداریم،چون ما رفتار فرد را مورد قضاوت قرار می دهیم.زندگی دوران کودکی کارآفرینان را بررسی کردیم.آنها ریسک پذیری و انگیزه پیشرفت داشتند واگر شکست خوردند،این پایان زندگی نبود.اما باید در زمان مناسب در وجود فرزندان کارآفرینی را تقویت کنیم و سن و سال دارد.برخی ویژگیها را باید 4 تا 8 سالگی و برخی 11 سالگی و برخی بالاتر.بنابراین اگر بخواهیم در زمان ورود به دانشگاه بخواهیم ویژگی رفتاری آن را آموزش دهیم با مشکل مواجه می شویم.بهترین زمان معمولا سن 4 سالگی تا 15 سالگی است.

برای تشخیص پتانسیل کارآفرینی یک کودک چه محورهایی دارید؟
15 محور داریم که حدود 8 محور در آزمون سراسری می پرسیم و باقی در دفترها بعد از آزمون حضوری بپرسیم چون در این سن و سال بیشتر از 90 دقیقه نمی توانند سرجلسه آزمون باشند.این 15 محور شامل پشتکار،خودباوری،منبع کنترل درونی،استقلال طلبی،مثبت اندیشی،میل به پیشرفت،تمایل به کارآفرینی،ریسک پذیری متعادل،ابتکار عمل ، عمل گرایی،نوجویی،انعطاف پذیری و خلاقیت،تیم سازی،متقاعد سازی هستند.

تصور می کنید چند نفر در آزمون امسال شرکت کنند؟
سازمان سنجش برای برگزاری یک میلون نفر پتانسیل دارد،اما به نظر من 200 هزار نفر شرکت می کنند.ما اعتقاد داریم همه افراد امکان آموزش کارآفرینی را دارند اما باید زمان آن مناسب باشد.در این آزمون نقاط قوت و ضعف افراد شناخته می شود.

آیا مطالعه داشتید که در کشورهای دیگر آموزش کارآفرینی به چه صورت است؟
بله اما در اکثر کشورها از طریق مصاحبه در مدارس است. گاهی در سنین طفولیت مشخص می کنند که یک فرد برای چه شغلی مناسب است و او را در همان شغل آموزش می دهدند که البته فرد محدود می شود.

شما اعلام کردید که آموزش شما بومی است.یعنی کارآفرینی را بومی سازی می کنید؟
مدل سوالات ما الهام گرفته از کارآفرینان ایرانی است و در هر منطقه زندگی این افراد را مطالعه کردیم تا متناسب با فرهنگ همان منطقه برنامه ریزی کنیم و در هر استان یک دفتر نمایندگی داریم.از پتانسیل استانها استفاده می کنیم تا هر دانش آموزی متناسب با فرهنگ محل زندگی خودش ایده کارآفرینی داشته باشد و به شهر خودش برگردد و کارآفرینی کند.در سال بعد قرار است که سوال ها بازنویسی و متناسب با فرهنگ همان استاان باشد.استانها باید کارآفرینان خودشان را معرفی کنند تا ما زندگی آنها را داستان کنیم و هر ماه یک مجموعه 30 جلدی از کارآفرینان 30 استان داشته باشیم. ما از طریق اریکه ها از بچه ها می خواهیم که تجربه کارآفرینی داشته باشند و براساس فرهنگ بومی باشد.

فقط آموزش می دهید و سرمایه گذاری برای آنها ندارید؟
طرح ما پویاست و در طول مسیر بازنگری می شود . در یک برنامه 10 ساله امیدوارم بتوانم مرکز رشد دانش آموزی را با کمک آموزش و پرورش تاسیس کنیم.ما تلاش می کنیم به این سمت برویم تا کارآفرینان را حمایت کنیم تا مشغول به کار می شوند که طبیعتا نهادهای سرمایه گذاری هم در کنار این مراکز قرار می گیرد و یک مجموعه در کشور راه می افتد.

گاهی ما در محیط اجتماعی برای کارآفرینی مشکل داریم.الان کار کردن دانش آموزان در تابستان تبدیل به یک ضد ارزش شده در حالیکه در بسیاری کشورها اینگونه نیست.شما چقدر محیط را موثر می دانید؟
کارآفرینی سه عامل و رکن دارد فرد ،محیط و فرصت مناسب.ایران سرشار از فرصتهاست اما فرد مناسب را هنوز نداریم و باید تلاش کرد و از کودکی آموزش داد.آموزش و پرورش و دولت باید کمک کنند تا محیط آماده شود.برای همین ما یک مجموعه 15 جلدی برای مربیان و پدرو مادر منتشر کردیم تا دیدگاه آنها اصلاح شود.این ها کمک می کند تا محیط کمی آماده و بهتر شود.

الان در محیط شهری کار کودکان ضدارزش است اما در روستاها اینطور نیست؟
باید تفاهم نامه هایی با آموزش و پرورش و سایر نهادها منعقد کنیم اما برای ارزشمند شدن کار دانش آموزان ایده تجربه کارآفرینی داریم.این تجربه کارآفرینی شامل تولید،فروش و بازاریابی می شود تا کسب و کار را بیاموزند.

گاهی برخی طرخها در کشور ما شروع می شود اما در نیمه راه رها می شود و تکلیف کسانی که وارد طرح شدند مشخص نیست.شما برای اینکه این اتفاق نیفتد چه برنامه ای دارید؟
ما دوسال را در فاز پژوهش بدون حمایت مادی دولت دوام آوردیم.تمام طرح به گونه ای است که از حمایت و بودجه دولتی استفاده نکنیم.ما پدر و مادر را تشویق کنیم که در سبد فرهنگی خانواده،هزینه کمی را برای این بخش اختصاص دهند.البته مکانیزم بومی سازی طرح به ما کمک می کند که اگر در استانی طرح دچار مشکل شد،استانهای مجاور کمک کنند.

آموزش های شما متناسب با جنسیت هستند؟
یک آموزش کلی داریم اما هر کس تجربه کارآفرینی دارد که تولید و فروش آن می تواند بر اساس شرایط فرهنگی،جنسیتی و سنی باشد.دلیل ندارد همه یک کار انجام دهند.در نماد ما که انار است یک اثر انگشت است یعنی برای هر فرد یک برنامه داشته باشیم.

شما اشاره به حضور پدرو مادرها در این طرح کردید.برای آنها هم آموزش ویژه دارید؟
همانطور که می دانید عامل اثر گذار در تربیت کودکان پدر ومادر و معلم هستند.اگر آنها آموزش ببینند که در کسب و کار برخورد خوبی با فرزندشان داشته باشند موفق می شویم تا کودک کارآفرین تربیت کنیم.ما در سایت خودمان هر دو هفته یک مجموعه راهنما داریم که با این موضوع آشنا شوند و گزارش آموزش هایی که به کودکان می دهند را بدهند یعنی یک کار تعاملی داریم.گاهی رفتار پدرو مادرها کارآفرینانه نیست.برای بررسی این موضوع در سنجش ما پدر ومادرها هم می توانند حضور پیدا کنند تا رفتار کارآفرینی آنها را بسنجیم.هزینه آزمون از دکتری هم کمتر است.
البته آموزش کارآفرینی دو مرحله دارد مرحله اول ویژگی نرم افزاری دارد که من 15 ویژگی را نام بردم و تقریبا 8 سال زمان می برد.دومین مرحله رفتار کارآفرینی را یابد بگیرند.بنابراین باید این دو مرحله را در کنار هم بیاموزند.اما ما به دنبال یک نام مناسب و ایرانی برای آزمون کارآفرینی هستیم چون آزمون استرس و اضطراب دارد.همینطور باید یک شعار مناسب هم داشته باشیم.هر کس بتواند پیشنهاد خوبی بدهد ما در همین کافه خبر به او هدیه ای می دهیم و قدردانی می کنیم.
23245